www.rzeczpospolita2015.fora.pl

Aleksander Niełów

Eugeniusz Czykwin

Kolejnym punktem porządku dziennego jest informacja Rady Ministrów na temat Strategii "Wspólna Przyszłość".

Informację przedstawi wiceprezes Rady Ministrów Aleksander Niełów.

Po przedstawieniu informacji przewidywana jest debata.

Proszę o zabranie głosu, panie premierze.

[debata 72h, ale jakby coś, to się przedłuży]

-----

Tekst Strategii przekazany posłom:

Aleksander Niełów

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Strategia "Wspólna Przyszłość" to pierwsza od wielu lat próba stworzenia spójnej i faktycznie realizowanej strategii społeczno-gospodarczej dotyczącej rozwoju Polski. Rozwoju polskiej gospodarki, ale nie tylko. Także rozwoju instytucji, świadomości obywatelskiej czy ekologicznej. To wszystko się ze sobą łączy i nie sposób tego rozdzielić.

Strategia "Wspólna Przyszłość", której tekst jest już Wysokiej Izbie znany, składa się z trzech zasadniczych elementów: diagnozy, celów i środków. Ta kolejność jest niezwykle ważna, bo bez właściwej diagnozy nie można wyznaczyć dobrych celów. A nie znając celów trudno jest zaaplikować jakiekolwiek recepty.

Obecnie jednym z głównych problemów jest niezrównoważenie rozwoju. Nasz rozwój jest obecnie niezrównoważony we wszystkich trzech aspektach: społecznym, terytorialnym i ekologicznym. W sensie społecznym oznacza to rosnące nierówności dochodowe i majątkowe między biednymi i bogatymi. W sensie terytorialnym oznacza to rosnące różnice w poziomie rozwoju między poszczególnymi regionami. W sensie środowiskowym oznacza to, że nadal zbyt duży jest jest ekologiczny koszt naszego rozwoju.

Z niezrównoważeniem społecznym wiąże się problem bariery popytowej. Wysokie bezrobocie, niskie płace, i niepewne zatrudnienie, często na umowach śmieciowych. To wszystko powoduje, że ludzie wydają mniej, niż gospodarka jest w stanie wytworzyć. Oznacza to, że przedsiębiorcy również zarabiają mniej, niż mogliby zarabiać. I przez to mniej mogą zatrudniać pracowników i mniej im mogą płacić. I koło się zamyka.

Nie pomaga nam już tak bardzo jak dawniej eksport. Bo choć nadal zarabiamy mało, to już trochę za dużo, by konkurować tylko ceną. To jest z kolei pułapka średniego dochodu. Zarabiamy za dużo, by wzrost napędzać tanim eksportem i jednocześnie za mało, by napędzać go silnym popytem wewnętrznym.

Również wielkim problemem jest demografia. Ubywa nas, i to coraz szybciej. Więcej Polaków z kraju wyjeżdża niż do niego wraca. Więcej nas umiera, niż się rodzi.

Innym, również wielkim problemem jest nierówność płci na rynku pracy i nie tylko. Płacimy z tego powodu ogromne koszty społeczne i gospodarcze. Niepotrzebnie.

Tak się w skrócie przedstawiają najważniejsze problemy. Co jest celem? Likwidacja tych problemów. Obniżenie bezrobocia, przyspieszenie wzrostu gospodarczego, wyrównanie salda migracji, zwiększenie dzietności.

Jak to chcemy osiągnąć? W tym celu przygotowaliśmy dziewięć pakietów.

Pakiet dla Pracy - ma za zadanie pomóc w obniżeniu bezrobocia oraz spowodować, że praca będzie stabilniejsza i lepiej płatna. Stąd propozycję dotyczące ograniczenia umów śmieciowych i pracy tymczasowej, a także gruntownej zmiany form i metod działania publicznych służb zatrudnienia.

Pakiet dla Rodziny - ma za zadanie stworzyć warunki do tego, aby młodzi Polacy nie decydowali się tak często jak obecnie na wyjazd z kraju oraz do tego, aby częściej decydowali się oni na poczęcie dziecka. Te cele będą realizowane przez Pakiet dla Pracy w tym zakresie, w jakim dostępność, pewność i jakość pracy na te decyzje wpływają. A wpływają.

Pakiet dla Gospodarki to grupa propozycji, która ma pomóc przestawić polską gospodarkę z torów montowania na tory tworzenia. Oraz z grubej konkurencyjności kosztowej na bardziej subtelną konkurencyjność jakościową czy związaną z innowacjami. Znajdują się w niej także propozycje dotyczące zmniejszenia szarej strefy.

Pakiet dla Równości to grupa propozycji, która ma na celu zmniejszenie różnic w statusie płci. Są tu działania dotyczące rynku pracy, ale także dotyczące edukacji.

Pakiet dla Środowiska - chcemy, aby rozwój polskiej gospodarki był zrównoważony także ekologicznie. Stąd tutaj również są propozycje dotyczące energetyki. Ale jest też mowa o edukacji. Ponieważ świadomość ekologiczna jest podstawowym warunkiem tego, aby środowisko było chronione należycie.

Pakiet dla Regionów. Bardzo zależy nam na tym, aby poszczególne regiony miały maksymalnie równe szanse rozwojowe. Nieprzypadkowo również w tym pakiecie znalazł się punkt dotyczący górnictwa. Uważamy, że nie wolno kopalń, które są na Śląsku restrukturyzować z gabinetów w Warszawie. Tu potrzebne jest także spojrzenie regionalne. Udział regionalnego i lokalnego samorządu.

Pakiet dla Instytucji. Jednym z najważniejszych warunków dobrego rozwoju gospodarki jest odpowiednia jakość instytucji. Zarówno tych grubych jak urzędy i służby tajne i jawne, jak i tych w innym znaczeniu - dotyczących reguł gry. Poprawianie jakości instytucji jest koniecznie potrzebne do tego, abyśmy w naszym rozwoju mogli piąć się coraz wyżej.

Pakiet dla Podatnika. On składa się z dwóch części. Część pierwsza to Pakiet Zmian Podatkowych, który już jest stopniowo realizowany. Druga część to propozycje, które w PZP się nie znalazły. Wśród nich jest propozycja ujednolicenia obniżonych stawek podatkowych. Uważamy, że różnica w wysokości między stawką 5- i 7-procentową jest bardzo niewielka. Sens utrzymywania dwóch tak podobnych stawek jest wątpliwy. Można bez większej trudności połączyć te stawki w jedną, ustawioną na takiej wysokości, by Polacy na tej zmianie nie stracili.

Pakiet dla Edukacji. On dotyczy tego, od czego zależy przyszłość naszego kraju - edukacji i wychowania młodzieży. Jego zadaniem jest poprawa jakości polskiej edukacji.

Panie Marszałku! Wysoki Sejmie!

Ja tylko pokrótce przedstawiłem treść Strategii "Wspólna Przyszłość". Nazwa tego dokumentu jest nieprzypadkowa. Zależy nam na tym, aby ta strategia była naprawdę wspólna. Bo nie ma być to strategia dla rządu, ale dla Polski.

Stąd także bardzo zależy nam na partycypacji w tej debacie ze strony klubów opozycyjnych - także poprzez zgłaszanie własnych propozycji. Każda dobra i możliwa do zrealizowania propozycja zostanie do tej strategii włączona.

Dziękuję.

Mikołaj Liściowski

Panie marszałku!
Wysoka Izbo!
Oczywiście cieszę się, że taka strategia rozwojowa w ogóle się pojawiła. Jednakże nie wszystkie propozycje przedstawione w niej są naszym zdaniem dobre, a innych ważnych rozwiązań zabrakło. Moim zdaniem pan wicepremier Niełów za mało opowiedział nam o samych propozycjach reform, a jedynie mówił o celach. Postaram się teraz przedstawić, o co nam konkretnie chodzi, co chcielibyśmy zmienić w tej strategii.
Cele strategii są oczywiście słuszne i z nimi jak najbardziej Nowa Prawica się zgadza, dlatego też nie będę się nimi zajmował.
Propozycje, które nam się nie podobają, to przede wszystkim te z "Pakietu dla Pracy". Przede wszystkim moment wejścia w życie zmian dotyczących oskładkowania umów cywilnoprawnych jest naszym zdaniem zbyt szybki. Powinien to być najwcześniej rok 2024, gdyż wcześniej nie uda się wprowadzić odpowiednich rozwiązań systemowych. Poza tym likwidację tzw. "Umów śmieciowych" uważamy, podobnie jak i wielu specjalistów za złą propozycję. Zamiast do zmniejszenia bezrobocia, czego chce rząd doprowadzi to tylko do jego zwiększenia. Już samo ich oskładkowanie do tego doprowadzi, dlatego i ta propozycja nie cieszy się naszym uznaniem, a już na pewno nie obie na raz. Przywracanie wojewódzkich i powiatowych urzędów pracy, gdy dobrze działają one jako prywatne także jest złym pomysłem.
Kolejnym, naszym zdaniem niepotrzebnym pomysłem jest "Pakiet dla równości" Tzw. parytety w radach nadzorczych nie są naszym zdaniem potrzebne. Są dziedziny, gdzie kobiet jest po prostu mniej i nie ma potrzeby sztucznie wymuszać zwiększanie ich obecności tam. Nie wiemy także, co kryje się pod pojęciem "edukacji równościowej i obawiamy się, że jest to zakamuflowany pomysł wprowadzania do szkół w szerszym zakresie ideologii gender. Ta z kolei jest naszym zdaniem zła i na pewno nie możemy jej poprzeć. Są ważniejsze problemy w edukacji, niż promowanie równości.
Część innych propozycji także została naszym zdaniem w strategii zbyt słabo wyjaśniona i oczekujemy tutaj szerszej informacji ze strony przedstawicieli rządu na temat proponowanych rozwiązań.
Tak jak mówiłem, w części "Pakietów" jest naszym zdaniem za mało propozycji i praktycznie nic one nie wnoszą. Tak jest chociażby z edukacją. Wyniki tegorocznych matur pokazały, że w tej dziedzinie mamy duży problem, skoro nie zdała ich aż jedna trzecia absolwentów szkół średnich. Naszym zdaniem należy odejść od wprowadzonej jeszcze za rządów minister Hall reformy, która wprowadziła profile w liceum. Oczywiście nie całkowicie, ale liczba godzin części przedmiotów, szczególnie ścisłych powinna zostać zwiększona. Dzisiaj bowiem na przykład na profilu matematyczno-fizycznym często jest tylko jedna godzina chemii, tyle samo co przedmiotów typu edukacja seksualna, czy WOK. To powinno się zmienić. W części szkół to kierunkowanie poszło jeszcze dalej i jest wprowadzane już w szkołach podstawowych. Tutaj powinno dojść do dużych zmian. I nie załatwi sprawy zakazywanie"śmieciowej żywności" Smile

.
Mamy także wiele innych propozycji. Przede wszystkim należy napisać nową ustawę o działalności gospodarczej, wzorując się na tzw. "ustawie Wilczka", tak, aby państwo jak najmniej ingerowało w wolny rynek. Proponujemy w tym zakresie także przywrócenie zasady milczącej zgody. W zakresie pracy i polityki społecznej proponujemy przeprowadzenie reformy emerytalnej, likwidującej przywileje. Im szybciej to zrobimy, tym lepiej. Można także wprowadzić prace publiczne, w celu zmniejszenia bezrobocia. W zamian za zasiłki ludzi sprzątaliby ulice i wykonywali prace porządkowe. Jeśli chodzi o podatki, to proponujemy likwidację PIT i wprowadzenie podatku od funduszu wynagrodzeń.
Liczę, że nasze uwagi zostaną uwzględnione w strategii.
Dziękuję.

Aleksander Niełów

Waldemar Witkowski

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Niestety nie jest prawdą, że prywatne agencje pracy działają lepiej niż działały powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy. Nie ma żadnych dowodów, że w wyniku nastąpienia nimi urzędów, nastąpiła jakakolwiek poprawa na rynku pracy. Wręcz przeciwnie - dane statystycznie niezbicie pokazują, że od momentu likwidacji urzędów pracy drastycznie wzrosła liczba pracowników tymczasowych. To bardzo groźne zjawisko, ponieważ praca tymczasowa jest z natury rzeczy niepewna i słabo płatna.

Ponadto,wydarzenia zeszłoroczne, kiedy zbankrutowała agencja Jobhouse, która obsługiwała kilkanaście powiatów na Mazowszu i Pomorzu, i te powiaty musiały na gwałt szukać nowych agencji - te wydarzenia pokazują, że powierzanie takich delikatnych usług publicznych podmiotom prywatnym, działającym na zasadach biznesowych, jest bardzo dużym ryzykiem.

Poza tym, my chcemy jedynie dać samorządom wybór - czy chcą ryzykować, powierzając te usługi prywatnym podmiotom, czy chcą robić to metodami publicznymi.

Przywrócenie wojewódzkich urzędów pracy wiąże się z tym, że one wykonują zadania związane z nadzorem nad agencjami zatrudnienia. Po ich likwidacji te zadania przejęły więc same agencje zatrudnienia. Jest to oczywisty konflikt interesów, który należy ukrócić.

Co do ograniczenia umów śmieciowych, to było to wielokrotnie wyjaśniane. Praca niepewna, słabo płatna i bez ubezpieczenia jest czymś, co hamuje rozwój gospodarczy. Zasada jest bardzo prosta: pracownicy wydają tyle, ile zarabiają, a przedsiębiorcy zarabiają tyle, ile płacą pracownikom.

Wiemy jednak, że odejście od umów śmieciowych i pracy tymczasowej musi być możliwie łagodne. Dlatego właśnie proponujemy wprowadzenie do podatków dochodowych ulgi, która zmniejszy obciążenie podatkowe pracodawcom zwiększającym zatrudnienie. Chcemy, aby ta ulga była tak skonstruowana, by łapała także przechodzenie z umów śmieciowych i pracy tymczasowej na normalne, bezpośrednie zatrudnianie w ramach stosunku pracy.

Propozycja reformy emerytalnej jest propozycją bardzo ogólną. Domniemywam jednak, że miała by ona wyglądać podobnie, jak Nowa Prawica proponowała niedawno. Niestety, taki kierunek uważam za nie do przyjęcia.

Zresztą, zmiany w systemie emerytalnym są przeprowadzane. Obecnie przecież wdrażana jest likwidacja obowiązku członkostwa w OFE, która poprawia bezpieczeństwo przyszłych emerytur i zmniejsza obciążenie finansów publicznych, czyli naszych wspólnych finansów.

Uważam również, że wypłacanie zasiłków dla bezrobotnych tylko tym, którzy podejmują prace publiczne, byłoby dużym błędem. Jeżeli ktoś zamiata ulicę, to w tym momencie nie szuka pracy. Natomiast w ramach reformy metod działania publicznych służb zatrudnienia na pewno znajdzie się wiele nowych albo ulepszonych form aktywizacji bezrobotnych. Rozważamy m. in. takie propozycje, jak bon na zasiedlenie, bon stażowy czy grant na telepracę.

Dziękuję.

Aleksander Niełów

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Nie będzie potrzeby wprowadzania żadnych nadzwyczajnych środków w rodzaju milczącej zgody, jeżeli usprawnimy działanie administracji publicznej. Wymaga to jednak pewnych niepopularnych działań - dofinansowania i wzmocnienia kadrowego, a także działań bardziej neutralnych w społecznym odbiorze, jak poszerzenie kompetencji Urzędu Kadrowego Rzeczypospolitej na urzędy terenowe administracji rządowej. Zarówno te pierwsze rzeczy, jak i te drugie zamierzamy realizować.

Również uważam, że błędem byłaby likwidacja podatku PIT. Jest to obecnie jedno z najważniejszych narzędzi redystrybucji dochodów, dzięki któremu można minimalizować nierówności społeczne. Jego likwidacja prowadziłaby zatem do pogłębienia społecznych nierówności, co w sposób zdecydowany obróciłoby się przeciwko wzrostowi gospodarczemu.

Dziekuję.